rond oudeschild
De Waddenzee bij het dorp Oudeschild was lang geleden de ankerplaats van schepen die zich klaar maakten of terugkeerden van een lange handelsreis. Al die tijd had het dorp geen haven. Die is pas gegraven aan het eind van de achttiende eeuw.
In de oorlog gebruikte de Duitse bezetter de haven als aanvoerplek voor bouwmateriaal voor bunkers, loopgraven en versperringen. Speciaal daarvoor werd een spoorweg over het eiland aangelegd die van de haven van Oudeschild richting De Koog ging. Machinist Teun Dekker maakte een verschrikkelijke beschieting mee tijdens één van de ritjes. Dit verhaal wordt samen met vier andere gebeurtenissen verteld in de route “Rond Oudeschild”.
georgische begraafplaats
53°02’25.9″N 4°48’49.1″E
Op het ereveld liggen 485 Sovjetonderdanen begraven. Aan het hoofd het graf van de Georgische militaire leider Sjalva Loladze. In 1977 werd de oorlogsbegraafplaats zelfs officieel naar hem vernoemd.
Niet alle omgekomen Georgiërs zijn hier begraven. Een aantal van hen is vermist en enkelen zijn elders begraven. In totaal zijn tijdens de opstand 532 Georgiërs omgekomen. De tuinman legt nog eens goed uit waarom deze Sovjetsoldaten een opstand begonnen.
bij fort de schans
53°01’49.7″N 4°49’53.0″E
In de oorlog legde de bezetter een spoorlijn aan over het eiland. De locomotieven trokken karren met bouwmateriaal, turf en kolen van de haven van Oudeschild naar de Noordzeekust. Daar, aan de kust, werden de bunkers gebouwd en verbleven de meeste militairen.
Voor Engelse jachtvliegtuigen was het treintje een mooi doelwit op het verder lege Texel. Het kwam dan ook regelmatig voor dat het werd beschoten. Teun Dekker heeft het meegemaakt.
molen de traanroeier
53°02’20.0″N 4°50’54.8″E
De molen van Oudeschild is het meest zichtbare gebouw van het dorp. Het is een wonder dat het in de oorlog behouden is gebleven en niet is verwoest door beschietingen.
De bewoners van de molen waren, net als heel veel Texelaars, bang voor wat zou komen. Niet iedereen is een verzetsheld. De molenaarsvrouw zal nog éénmaal vertellen wat hun is overkomen.
havengebouw teso
53°02’20.8″N 4°51’04.2″E
Op 17 juni 1945 vertrokken de Georgiërs onder begeleiding van de Canadese bevrijders. Het was een hele happening waar Texel voor uitliep. Op de haven van Oudeschild namen Georgiërs en Texelaars afscheid van elkaar.
Met een appèl en toespraken bedankten de Georgiërs de eilandbewoners voor hun steun. Een Texelse die aanwezig was bij het uitzwaaien kijkt erop terug.
ontdek een van de andere routes
ROUTE
