rond de waal en oosterend
De oostkant van Texel is een verborgen parel. Nergens anders komen natuur en boerenland zo mooi samen. Tijdens de oorlog zochten voortvluchtige Georgische soldaten hier onderdak en voedsel. Veel Texelaars gaven met gevaar voor eigen leven de Georgiërs een schuilplaats.
Ook de beheerder van de Doopsgezinde kerk in Oosterend liet een soldaat zich verstoppen. Het was voor de beheerder een angstige periode. Hij vertelt zijn verhaal, net als een Georgische soldaat, een Duitse soldaat en een Texelse die vlak bij de dijk opgroeide, in de route “Rond de Waal en Oosterend”.
ongeren
53°04’18.6″N 4°48’14.9″E
Op het buurtschap Ongeren plaatsten de Duitsers een licht luchtafweergeschut. Ze verbouwden de bestaande boerderijen van binnen tot complete bunkers en plaatsten rondom geschut, dat 360 graden kon draaien.
Een Duitse soldaat denkt nog eens terug aan de tijd dat hij op Ongeren gestationeerd was.
plassendaal
53°05’28.9″N 4°49’33.4″E
De boerderij Plassendaal was tijdens de Georgische opstand een verlaten plek. Toch is het een beroemde plek omdat het de geschiedenis is ingegaan als de plaats waar Sjalva Loladze zich schuilhield.
Hoe dat is gegaan en hoe het is afgelopen vertelt een Georgische soldaat die de strijd heeft overleefd.
dijkmanshuizen
53°03’53.6″N 4°52’21.9″E
Het vrije leven van de vissers werd door de bezetting een halt toegeroepen. Scheepvaart werd streng gecontroleerd en heel veel kotters werden in beslag genomen. De Duitsers gebruikten die gratis schepen als patrouilleboot.
De visser was zijn boot en inkomen kwijt. Ze moesten op een andere manier aan de kost komen. Hoe? Dat vertelt een visser die er nog van weet.
de voormalige doopsgezinde kerk
53°05’06.5″N 4°52’31.2″E
Na 22 april 1945 was de strijd tussen de Duitsers en Georgiërs eigenlijk gestreden. De opstandelingen die nog leefden konden weinig anders dan zich verstoppen. Ze klopten aan bij eilandbewoners voor een schuilplek of eten.
Ook bij de koster van de Vermaning in Oosterend meldde zich een onderduiker. Of hij onderdak kreeg vertelt de beheerder van de kerk.
lancasterdijk
53°04’56.8″N 4°53’54.6″E
Op en rond Texel zijn in de oorlog zowel Duitse als geallieerde vliegtuigen neergestort. Vanuit Engeland was het een komen en gaan van jagers en bommenwerpers. In de lucht werden ze opgewacht door Duitse vliegers die de Engelsen bestookten. Deze lieten zich van hun kant natuurlijk niet onbetuigd.
Net achter de dijk bij Oost is ook een vliegtuig neergestort. Een bewoonster van het dorp kan zich het moment nog zó voor de geest halen.
ontdek een van de andere routes
ROUTE
