in de polder
In 1835 is begonnen met het inpolderen van het kweldergebied dat nu de Eierlandse polder heet. Het werd geschikt gemaakt voor landbouw. Zo’n honderd jaar later was het een vruchtbare polder met grote boerderijen en een heus vliegveld. In dit mooie nieuwe land met rechte wegen en oneindig zicht wordt tijdens de Tweede Wereldoorlog een bloedige strijd uitgevochten.
Georgische soldaten in Duitse dienst ontketenen in april 1945 een opstand. Het Duitse leger slaat keihard terug en omsingeld de opstandelingen in de polder. De achttienjarige Texelse Jetty Bakker was die dagen in de polder en heeft een bijzondere rol gespeeld tijdens de opstand. Haar verhaal en die van andere getuigen zijn te horen in de route “In de polder”.
Vliegveld de Vlijt
53°07’04.4″N 4°49’36.0″E
In augustus 1939 werd in Nederland de algehele mobilisatie van kracht. Alle militairen van het land dienden op hun post te zijn. Ook op Texel meldden zich militairen.
Op vliegveld De Vlijt bijvoorbeeld, maakte het grondpersoneel plaats voor de mannen in uniform. J.A. ten Broek kwam als Reserve-Eerste Luitenant-Vliegenier op het vliegveld te werken. Hij kijkt met plezier terug op de mobilisatie.
Bunker de Vlijt
53°07’02.0″N 4°49’31.2″E
Bunker de Vlijt speelt een belangrijke rol tijdens de Georgische opstand. Op 10 april hielden de opstandelingen er een stafbespreking. Na vier dagen strijd was de kans op een overwinning verkeken. Er was alleen nog hoop op hulp vanuit Engeland.
Daarom werd er de radio-uitzending van de BBC beluisterd. Jetty Bakker was die ochtend in de bunker om de berichten te vertalen van het Engels naar het Duits. Ze vertelt over haar ervaring die ochtend.
School van Zuid-Eierland
53°06’43.7″N 4°49’11.2″E
De winter van 1944-1945 is de geschiedenis ingegaan als de hongerwinter. In de randstad was door de oorlog nauwelijks te eten en tegelijkertijd was het ijzig koud. Om levens te redden werden kinderen op het platteland bij gastgezinnen ondergebracht.
In maart 1945 kwamen honderden uitgehongerde kinderen naar Texel om aan te sterken. Deze kinderen, die Amsterdammertjes werden genoemd, hebben allemaal de Russenoorlog op het eiland meegemaakt. Eén Amsterdammertje doet verslag van haar verblijf op Texel.
Boerderij de Korenschoof
53°06’48.5″N 4°50’42.7″E
Alle boerderijen en huizen in polder Eierland zijn tijdens de Georgische opstand onder vuur genomen. Werkelijk geen kippenschuurtje of ‘klompenhossie’ is aan de beschietingen ontkomen.
De opstandige Georgiërs waren door de Duitse troepenmacht teruggedreven tot in de Eierlandse polder, waar ze zich verstopten bij de bewoners. Het zware Duitse offensief moest ze uit hun schuilplaatsen lokken. Gevolg was dat de hele polder in vlammen opging. Een bewoonster is nog steeds vol ongeloof.
Eierlandse Polder
53°07’14.3″N 4°50’28.9″E
Als de Russenoorlog niet had plaatsgevonden, was Texel de oorlog relatief goed doorgekomen, is de heersende mening. Toch was in de periode voorafgaand aan de opstand de oorlog wel degelijk voelbaar. De vrijheid werd danig beperkt en op elk moment konden soldaten binnenvallen voor huiszoekingen of voor het vorderen van voedsel of een voertuig.
Ook de vliegtuigen en bombardementen van de geallieerden verstoorden het normale leven op het eiland. Een boerenzoon weet nog goed hoe zijn vader ermee worstelde.